काठमाडौँ। आज जनैपूर्णिमा अर्थात् वण शुक्ल पूर्णिमाका दिनमा मनाइने ऋषितर्पणी हो। आजैको दिन सत्ययुगमा दानवद्वारा लखेटिएका देवगणलाई गुरु बृहस्पतिले रक्षा विधान तयार गरी जसले गर्दा अत्यन्त बलवान दानवराज बली बाँधिए।
त्यसैले म तिमीलाई बाँध्छु, यसले तिमी सुरक्षित बन, विचलित नहोऊ भनी डोरो बाँधेर जोगाएका थिए भन्ने पौराणिक मान्यताका आधारमा आज रक्षाबन्धन पनि बाध्ने गरिन्छ ।
यो परम्परा परापुर्वकालदेखिने चलिआएको हो।
जीवन रक्षाका लागि जप, तप र पूजा गरी मन्त्रिएको डोरोलाइ वैदिक परम्पराको मन्त्रोच्चारण गर्दै ब्राह्मण र पुरोहितहरुले नाडीमा बाँधिदिने गरिन्छ । तराई क्षेत्रमा भने आजकै दिन दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई राखी बाँधेर मनाइन्छ ।
यसबाट दिदीबहिनी र दाजुभाइका बीचमा प्रेम सम्बन्ध बढ्छ भन्ने सामाजिक मान्यता छ ।