संवैधानिक अदालतले अप्रत्याशित रूपमा प्रधानमन्त्री श्रीथा टाविसिनलाई बर्खास्त गरेको दुई दिनपछि थाइल्यान्डले नयाँ प्रधानमन्त्री पाएको छ । थाई संसद्मा भएको मतदानमार्फत ३७ वर्षीया पेतोङतार्न सिनावात्रा प्रधानमन्त्री बनेकी हुन् । योसँगै पेतोङतार्न थाइल्यान्डकी सबैभन्दा कम उमेरकी प्रधानमन्त्रीसमेत बनेकी छन् ।
संसद्मा शुक्रबार भएको मतदानमा पेतोङतार्नले ३ सय १९ मत ल्याएर निर्वाचित भएकी हुन् । विपक्षमा १ सय ४५ मत परेको थियो भने २७ सांसद अनुपस्थित थिए । प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएसँगै बैंककस्थित पार्टी मुख्यालयमा कुरा गर्दै पेतोङतार्नले आफूले ‘निकै सम्मानित अनुभव गरेको’ बताएकी छन् । ‘प्रधानमन्त्रीका रूपमा देशका लागि सक्दो काम गर्नेछु,’ उनले भनेकी छन्, ‘हामीले अवसरहरू निर्माण गर्न र जीवनस्तर सुधार गर्न थाइल्यान्डका सबै जनतालाई सशक्त बनाउन सक्छौं भन्नेमा म आशावादी छु ।’ पदभार ग्रहण गर्नुअघि थाई राजा महाभाजिरालङ्कर्णले उनको नियुक्ति अनुमोदन गर्नुपर्नेछ ।
पेतोङतार्न थाइल्यान्डकी दोस्रो महिला प्रधानमन्त्रीसमेत हुन् । यसअघि उनकी काकी यिङ्गलक सिनावात्रा थाइल्यान्डकी प्रधानमन्त्री बनेकी थिइन् । पेतोङतार्नलाई शुक्रबार बिहान फेउ थाई पार्टीका महासचिव सोरावङ थिएङथोङ्गले प्रधानमन्त्री पदका लागि मनोनयन गरेका थिए । नवनियुक्त प्रधानमन्त्री पेतोङतार्नसामु थाइल्यान्डको अस्थिर अर्थतन्त्र सुधार्ने चुनौती छ । त्यसका साथै उनले थाइल्यान्डमा पटकपटक हुने सैन्य ‘कू’ र अदालतको अनावश्यक हस्तक्षेप रोक्नुपर्ने देखिन्छ । सैन्य ‘कू’ र अदालतको हस्तक्षेपले पेतोङतार्नको पार्टी नेतृत्वका चार वटा सरकार अपदस्थ भइसकेका छन् ।
थाइल्यान्डको संवैधानिक अदालतले श्रीथा टाविसिनलाई बुधबार ‘नैतिकताको नियम’ उल्लंघन गरेको भन्दै पदमुक्त गरिदिएको थियो । यसअघि नै जेल परेका एक पूर्ववकिललाई मन्त्री नियुक्त गरेको भन्दै अदालतले उनलाई पदमुक्त गरेको हो । अदालतको फैसलापछि प्रतिक्रिया दिँदै टाविसिनले आफ्नो इमानप्रति विश्वस्त रहेको बताएका थिए । उनले ‘अदालतको फैसलाले दुःख लागेको भए पनि आदेशप्रति असहमत रहेको नभन्ने’ प्रतिक्रिया दिएका थिए ।
पेतोङतार्न पूर्वप्रधानमन्त्री तथा अर्बपति व्यवसायी थाक्सिन सिनावात्राकी छोरी हुन् । थाक्सिन पहिलो पटक २००१ मा थाइल्यान्डको प्रधानमन्त्री भएका थिए । तर २००६ मा सेनाले ‘कू’ गरेसँगै उनको दोस्रो कार्यकालको अन्त्य भएको थियो । त्यसपछि निर्वासनमा रहेका थाक्सिन १५ वर्षपछि गत अक्टोबरमा थाइल्यान्ड फर्केका थिए । उनी श्रीथा टाविसिन प्रधानमन्त्री हुनुभन्दा केही घण्टाअघि मात्र देश फर्केका थिए । फेउ थाई पार्टीसँगको ‘ठूलो सौदाबाजी’ पछि उनी देश फर्केका थिए । त्यसयता थाक्सिनको थाई राक थाई र फेउ थाई पार्टीले गठबन्धन सरकार चलाइरहेका छन् ।
गत जुनमा उनलाई ‘राजसंस्थाको अपमान गरेको’ आरोपमा मुद्दा लगाइएको थियो । उक्त आरोपमा मुद्दा लगाइएका थाक्सिन थाइल्यान्डका सबैभन्दा उच्च पदस्थ व्यक्ति हुन् । थाइल्यान्डमा राजनीतिक प्रतिशोध साध्न ‘लेसे–मेजेस्टी’ कानुनअनुसार मुद्दा लगाउने गरिन्छ । थाक्सिनकी बहिनी यिङ्गलक २०११ मा अत्यधिक मतसहित निर्वाचित भएकी थिइन् । तर पछि उनलाई अदालतले अयोग्य ठहर गरेको थियो । त्यसपछि सैन्य ‘कु’ मार्फत अपदस्थ यिङ्गलक हाल निर्वासनमा छिन् ।
१९८६ अगस्ट २१ मा बैंककमा जन्मिएकी पेतोङतार्नले बेलायतको युनिभर्सिटी अफ सर्रेबाट इन्टरनेसनल होटल म्यानेजमेन्टमा स्नातकोत्तर गरेकी छन् । २०२१ मा फेउ थाई पार्टी प्रवेश गरेकी उनी २०२३ अक्टोबरमा पार्टी प्रमुख बनेकी थिइन् । पेतोङतार्न पार्टी प्रमुख भएसँगै फेउ थाई पार्टीमा पनि नयाँ ऊर्जा थपिएको थियो । पछिल्लो समय थाई राजनीतिमा कमजोर बन्दै गएको पार्टी उनको नेतृत्वमा पुनर्जीवित हुने अपेक्षा गरिएको नेताहरूको भनाइ छ ।
